Autor, historyk kultury i ruchów religijnych w tej bogato ilustrowanej książce omawia na tle wydarzeń europejskich, ruch reformacyjny w Polsce, połączony z walką wykształconej szlachty o sprawy państwowe, jego wpływ na kulturę. Okres emigracji z zachodu Europy, pokonanych w walkach wyznaniowych oraz XVII wiek - okres fanatyzmu, prześladowań, wojen - wiążący się ze zwycięstwem kontrreformacji.